Campbeltown:
Over Campbeltownwhisky is er veel geschreven. Het lijkt of daar dé whisky vandaan is gekomen.
Er hangt een mystieke sfeer over Campbeltownwhisky’s. In deze streek waren vroeger de meeste stokers gevestigd,
nu zijn er nog twee distilleerderijen met als meest in het oog springend: Springbank die zeer goede whisky maakt.
De zeelucht van de Mull of Kintyre geeft deze malts een speciale smaak. De smaak is mediumdroog met een zoutige
nasmaak die kenmerkend is voor deze whisky.
Highlands:
De Highlands zijn op te delen in een aantal verschillende gebieden. Dit gebied is bergachtig met
heide begroeide heuvels en groene valleien. De whisky’s worden sterk beïnvloed door de ligging en de
watervoorraden ter plaatse.
- Northern Highland: het noordelijk deel kenmerkt zich door de hoge intensiteit met
subtiele eigenschappen, soms droog, licht rokerig, de whisky’s zijn hier minder zoet en sterk.
- Eastern Highlands: de whisky’s zijn licht rokerig en hebben een fruitige droge smaak.
- Southern Highlands: de whisky’s zijn middelzoet, bezitten een lage complexiteit en zijn fruitig.
- Western Highlands: de whisky’s uit het westen van de Highlands hebben een peperige, rokerige smaak.
Deze smaak is erg afhankelijk van de leeftijd.
Lowlands:
Dit is de meest geïndustrialiseerde en dichtst bevolkte streek van Schotland. De whisky’s hebben
in het algemeen nogal een vluchtig alcoholachtig karakter. De meeste Lowland-malts worden met weinig turf bereid.
Uitzondering is Glenkinchie, een ietwat rokerige droge malt. Lowland-malts hebben een zoetere zachtere smaak
dan de malts uit andere streken, dit komt door de eigenschappen van de gemoute gerst. Lowland-malts worden
niet beïnvloed door zilte zeewinden en bevatten weinig zout. Deze whisky’s zijn de droogste en de vlakste
van de Schotse whisky’s, met een lage intensiteit en complexiteit.
Islay: schatteneiland
En als Islay nu eens de wieg van de Schotse whisky was? Dit kleine 40 km lange eiland
ten zuidwesten van Schotland ligt op een paar mijl van de Ierse kust. Daar bevindt zich de grootste concentratie
distilleerderijen van de Hebridenarchipel. Bowmore, Coal Ila, Bunnahabhain, Lagavullin en Laphroaig waarvan
het product wild sea whisky wordt genoemd zijn enkele parels die hier liggen te rijpen en we vergeten Ardbeg
in het noorden zeker niet. De Islay whisky’s zijn de rokerigste van alle whisky’s. Ze zijn heel gemakkelijk
te herkennen aan hun medicinale jodiumgeur, whiskygeuren die zeker beïnvloed worden door de zeewinden die
over deze eilanden waaien. Sommigen vinden deze echte herfstwhisky’s. Wel voor mij mogen ze het ganse jaar door komen.
Islands:
Schotland verschuilt zich in het noorden en het westen achter een schild van eilanden. Van deze krans
van eilanden waarvan de meeste nauwelijks bewoond zijn, zijn de whisky’s afkomstig die de naam Islands dragen.
Hoewel de whisky’s qua karakter uiteenlopen van de sterk turfachtige zilte Islay-stijl tot de krachtiger vollere
Northern Highland-stijl hebben ze allemaal een rookaroma en –smaak en voelen olieachtig aan in de mond.
Orkney:
Bevindt zich in het noorden op een paar mijl van de hooglanden. Dit zijn de noordelijkste whisky’s
van Schotland. Highland Park en Scapa. Ze lijken tot op een zekere hoogte op Islay’s. Ze zijn vrij rokerig en
complex fruitig en zeker niet droog.
Skye:
Het grootste eiland van de binnenhebriden schonk Schotland één van zijn romantische heldinnen avant
la lettre, Flora Mac-Donald. Ze verborg Bonnie Prince Charlie en betaalde haar trouw met verschillende maanden
gevangenschap in Londen. Skye biedt een typische smaak aan. Whisky die zeer gerookt en medicinaal is maar ook
een vleugje rubber herken je in de smaak. Denk maar aan Talisker.
Mull:
Op Mull zou Colomba aan land gegaan zijn toen hij van Ierland kwam. Hij is de grondlegger van het verenigde
Schotland. Slechts één distilleerderij maakt malt whisky op Mull. Tobermory, ze hebben twee versies. Tobermory
die niet geturfd is en Ledaig daarentegen die een zeer geturfde malt van tussen 15 en 20 jaar is.
Jura:
Meer dan 5 000 herten bevolken het eiland dat overheerst wordt door de heuveltoppen van de Paps of Jura.
Jura staat bekend om malt whisky’s die niet erg geturfd maar zout zijn.
Arran:
Het meest zuidelijke van de Hebriden-eilanden geeft haar naam door aan een nieuwe single malt met
hoogstaande verwachtingen. Na de eerste officiële proeving van deze whisky was iedereen het erover eens dat
deze boven verwachting had gerijpt.
Speyside:
De Spey is een magische rivier waar het water vloeibaar goud wordt. In de Speyside wordt zoveel
Single Malt geproduceerd dat het, wat whisky betreft, als een regio op zich kan worden beschouwd; apart van de
Highlands waar het geografisch zonder enige twijfel toe behoort. In de vallei en omgeving bevinden zich meer
dan tweederde van de Schotse distilleerderijen. Talloze beekje en riviertjes stromen omloog naar de Spey zoals
de Avon en de Livet. In het dal van de Livet zijn nog twee distilleerderijen: Glenlivet en Tamnavulin.
In het toenmalig ontoegankelijke berggebied was illegaal stoken een favoriet tijdverdrijf. Omdat er minder
turf aanwezig is, gebruikt men traditioneel kolen voor het vuur
waarboven de mout gedroogd werd, waardoor de whisky een minder rokerige smaak krijgt. Zo eigen en zo anders,
zo verfijnd hoe krachtig hun turfsmaak of hoe fruitig ze ook zijn, Speymalt kan je moeilijk in een kastje stoppen.
Speyside ligt ver van de zee en dus vind je weinig zilte toetsen. Veel stokers maken gebruik van ondergrondse bronnen.
De zuiverheid van het water draagt bij aan de kwaliteit van het eindproduct. Ook de rest van de natuur draagt zijn
steentje bij: goudgele gerstvelden, graan en turf van uitzonderlijke kwaliteit.
De whisky’s uit deze streek zijn vaak zoet, helder, vrij subtiel en gelaagd met uitgesproken noten van fruit en
honing, bloemen en kruiden. Deze whisky’s lijken echt “zomerwhisky’s”.